Waar bent u naar op zoek?

Als inwoner en (destijds) voorzitter van het dorpsbelang Nagele was Rutger Bergboer vanaf de eerste seconde betrokken bij het project Energiek Nagele. Na zeven jaar draagt Rutger het stokje over aan energie-expert Ruut Schalij. In dit dubbelinterview blikt Rutger terug op de afgelopen jaren en maken we kennis met de nieuwe projectleider.

Windmolengelden

In 2017 kwam er voor elk dorp in de Noordoostpolder een budget vrij onder de noemer ‘windmolengelden’. Nagele wilde als dorp dat het experiment niet schuwt iets duurzaams doen met dit budget. Dit resulteerde in een prijsvraag waarbij gezocht werd naar de beste oplossing voor een duurzaam, zelfvoorzienend dorp dat klaar is voor de toekomst.

Nagele in Balans

Als voorzitter van het dorpsbelang was Rutger Bergboer nauw betrokken bij de prijsvraag en de uitkomst. “Samen met de gemeente dienden we het winnende plan ‘Nagele in Balans’ in als proeftuin bij het landelijke Programma Aardgasvrije Wijken (PAW). Met succes: de subsidie werd toegekend en wij konden het plan om zonnewarmte op te slaan voor gebruik op koude dagen gaan uitvoeren”, blikt Rutger terug.

Professionaliseren

Omdat het plan te groot werd voor vrijwilligerswerk, startte de zoektocht naar een projectleider. Rutger werd als betrokken dorpsbewoner naar voren geschoven. “Ik zag veel potentie in het plan en ben de uitdaging aangegaan”, vertelt Rutger. Om te professionaliseren op energiegebied trok Rutger inhoudelijke kennis en expertise aan en richtte een Comité van Advies op. Ook enthousiasmeerde hij dorpsbewoners om een klankbord te vormen en plaats te nemen in de bewonersadviescommissie (BAC).

Pilotproject

Om de haalbaarheid van het plan ‘Nagele in Balans’ te toetsen, startte het dorp met een pilot van acht rijtjeswoningen aan de Ring en het gemeenschapsgebouw de Acht. In december 2021 werd het systeem in gebruik genomen. “Van tevoren was het veel regel- en uitzoekwerk. Denk aan vergunningen, schoongrondverklaring, het meekrijgen van de bewoners, verzekeringen… En toen ging letterlijk de schop in de grond. Dat was één van mijn hoogtepunten binnen het project”, zegt Rutger met een glimlach.

Slapeloze nachten

“Ik geloofde echt in dit project. De eerste resultaten waren ook veelbelovend: het systeem werkte en de bewoners hadden een warme woning en warm water. Het was daarom ook enorm teleurstellend toen bleek dat de centrale warmtepomp erg veel moest bijspringen en daarmee het energierendement veel lager was dan berekend”, geeft Bergboer aan. Door die conclusie werd ook een streep gezet door de vergevorderde plannen voor een dorpsbrede uitrol van een soortgelijk warmtesysteem.

Faillissement

Daar bovenop kwam het faillissement van de systeemontwikkelaar eind 2022. “We raakten verzeild in problemen die niet van ons waren, maar ons project wel aangingen. Alles bij elkaar resulteerde dit voor mij in veel slapeloze nachten. Toen besloot ik dat het goed is om los te laten en ruimte te maken voor iemand met ervaring en een frisse blik”, geeft Rutger aan.

Trots

“Als ik nu terugkijk op mijn tijd bij Energiek Nagele, dan ben ik vooral trots. We hebben een prachtig project gerealiseerd, waarmee we op landelijk niveau een voorloper en voorbeeld zijn. Tegelijkertijd heb ik ook onderschat hoe groot het experiment was”, vertelt Rutger. Sinds januari is Rutger in dienst bij de gemeente Noordoostpolder als ‘Adviseur Warmtetransitie’, daarmee blijft hij zijdelings betrokken bij het project van Energiek Nagele.

Ruut Schalij

Het projectleiderschap heeft Rutger overgedragen aan Ruut Schalij. Voor Nagelezen wellicht (nog) een onbekende naam, maar in de energiewereld heeft Ruut al de nodige meters gemaakt. Hij werkte meerdere jaren bij Nuon, waarbij hij verantwoordelijk was voor de strategie, fusies en business development. In 2009 werd Ruut partner bij de eRisk Group, waar hij samen met twee senior energie- en financiële specialisten verschillende energievraagstukken berekent en ontwikkelt.

Tekst gaat verder onder de foto.

Opdrachtgevers

“Onze opdrachtgevers zijn heel verschillend: van de overheid, tot grote bedrijven en kleinere projecten. Zo onderzochten we onlangs bijvoorbeeld de mogelijkheden van waterstof voor de Universiteit van Wageningen in Lelystad, de inzet van kerncentrales voor de overheid, maar ook de dorpsbrede uitrol van een warmtesysteem voor Energiek Nagele”, vertelt Ruut.

Samenkomen van theorie en praktijk

Door die laatstgenoemde opdracht, hoorde Ruut van Rutger dat de functie van projectleider vrijkwam. “Mijn vrouw en compagnon Laetitia Ouillet was in de beginfase betrokken bij Energiek Nagele. Zij zat in de jury van de prijsvraag en later in de Raad van Toezicht”, aldus Ruut. “Ik vind Energiek Nagele een bijzonder mooi project waarbij de wensen uit Den Haag, de theorie van onderzoekers en bedrijven en de praktijk samenkomen. Daarom heb ik aangegeven dat ik Rutger graag wilde opvolgen als projectleider.”

Uitdaging

Juist de combinatie van zijn theoretische kennis en de uitvoering in de praktijk, is wat Ruut triggert in de functie van projectleider bij Energiek Nagele. “Je moet feeling hebben met de praktijk om scherp te blijven op het ontwikkelen van nieuwe plannen”, zegt Ruut. “Nagele heeft zo’n vijfhonderd woningen die verschillend zijn in onder meer formaat, isolatie en warmtevraag. Voor mij is het de uitdaging om te zoeken naar hét duurzame warmtesysteem waar alle woningen onderdeel van kunnen zijn. Ook vind ik het belangrijk dat iedereen een aandeel kan hebben in de warmtetransitie en niet alleen diegene met een gevulde portemonnee.”

Voortgang Energiek Nagele

Momenteel focust Ruut zich op het verbeteren van het pilotproject. “Er loopt onderzoek in samenwerking met TU Delft naar optimalisatiemogelijkheden. Tegelijkertijd kijk ik samen met gespecialiseerde bedrijven naar praktische aanpassingen voor rendementsverbetering, die gelijk doorgevoerd kunnen worden”, vertelt de kersverse projectleider. “Daarnaast leg ik al het voorwerk van Rutger en mijn eigen kennis de komende maanden naast elkaar om met een nieuwe blik naar mogelijkheden voor een dorpsbreed warmtesysteem te kijken.”

Grote uitdaging

Vanaf januari 2024 werkt Ruut zes dagen per maand als projectleider voor Energiek Nagele. “De wens om als dorp volledig van het aardgas te gaan, is pittig. Het is nog nergens in Nederland gelukt. Des te groter de uitdaging!”, zegt Ruut tot slot vol enthousiasme. Wil jij in contact komen met Ruut? Stuur dan een mail naar ruut@energieknagele.nl.